Sağlık İstatistikleri Yıllığı’ndan alınan verilere göre, Türkiye’de sağlık kurumlarına başvuran hasta sayısı artmasına rağmen, hekim ve sağlık personeli sayısında bir artış gözlenmedi. Her 100 bin kişiye düşen 228 hekim sayısı, Kamboçya gibi ülkelerin bile gerisinde kalarak dikkat çekti.
Hekim ve hemşire sayısı uluslararası standartların gerisinde
Sağlık Bakanlığı İstatistik Yıllığı’na göre, bakanlık bünyesindeki hastanelerde başvuru ve ameliyat sayıları önceki yıla göre artış gösterdi. Ancak, uzman hekim sayısında beklenen artış yaşanmadı. Geçen yıl Türkiye genelinde yaklaşık bir milyar hasta hekim ziyaretinde bulunurken, 6 milyona yakın hasta da ameliyat edildi. Buna rağmen toplam hekim sayısı 194 bin civarında sabit kaldı.
Türkiye’de 100 bin kişi başına düşen hekim sayısı 228 iken, bu oran Avrupa Birliği’nde 402, OECD ülkelerinde 372 olarak kaydedildi. Kamboçya’da bile bu sayı 245’e ulaşırken, Türkiye’nin geride kalması dikkat çekici. Aynı şekilde, 100 bin kişi başına düşen ebe-hemşire sayısı Türkiye’de 356 iken, bu sayı AB ülkelerinde 890, OECD’de ise 1002 olarak belirlendi.
Başvurular tavan yaptı
2022 Sağlık İstatistiği Yıllığı verilerine göre, Sağlık Bakanlığı hastanelerine başvuran hasta sayısı 2021’de 305 milyondan 375 milyona, üniversite hastanelerindeki hasta sayısı 40 milyondan 45 milyona çıkarken, özel hastanelere başvuran hasta sayısı da 69 milyondan 75 milyona çıktı. Verilere göre, 2. ve 3. basamakta hekime müracat sayısı 513 milyonu aşarken, birinci basamak yani aile sağlığı merkezlerine başvuru ise 340 milyonu geçti. Bir yılda 1 milyara yakın kişinin hekime başvurduğu ve bu sayının rekor düzeyde olduğu görüldü. 2022’de 10 olan kişi başına hekime başvuru sayısının ise 2023’te 11,5’e çıkması dikkat çekti. Verilere göre, toplam hekim sayısının 194 binde kaldığı görüldü.
BirGün’den Sibel Bahçekapılı‘nın haberine göre, verileri değerlendiren Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası’ndan (SES) Kubilay Yalçınkaya, şunları söyledi: “Sağlık Bakanlığı bünyesindeki hastanelere müracat sayısı yüzde 23, yatan hasta sayısı yüzde 17, ameliyat sayısı yüzde 37 artarken uzman hekim sayısı sadece yüzde 10 artış gösterdi. Sağlık kurumlarına başvurular kadar uzman hekim artışının olmaması hekimlerin neden kamuyu tercih etmediğini ve yurt dışına göçün sebebini açıklıyor. Türkiye kişi başına hekime müracat sayısında dünya birinciliğine gidiyor. Bu veriler ekonomik sorunlarla halkın sağlığının nasıl bozulduğunu da ortaya koyuyor. Türkiye, hekime en fazla başvuran ülkeler arasında 4. sırada. 2022’de 10 olan kişi başına hekime başvuru 2023’te 11,5. Sıralamada daha da yukarı çıkıyoruz. Her geçen yıl sağlığımız daha da bozuluyor. En büyük pay sağlıklı çevre, beslenme, barınma ve ekonomik kriz. 100 bin kişiye düşen hekim sayısında Kamboçya’nın, ebe-hemşire sayısında ise Bulgaristan’ın dahi gerisinde kalmak üzücü.”
“Sağlık emekçilerinin yükü ağır”
Sağlık Çalışanları Hak ve Mücadele Derneği Sosyal İşler Sekreteri Abdurrahman Aktürk de, şunları kaydetti:
“Verilere göre uzman ve pratisyen hekim sayısı son bir yılda 2 bin 745 kişi artmış. TTB verilerine göre 2023’te yurt dışına çalışmak amacıyla alınan iyi hâl belgesi sayısı alan hekim sayısı 2 bin 785 kişidir. Sağlıkta şiddet, özlük ve mali haklarının yetersizliği, artan iş yükü gibi nedenlerle yurt dışına çıkan hekim sayımız, sisteme eklenen doktor sayısından fazla hale gelmiştir. Önlem alınmazsa hekim konusunda OECD ortalamasını yakalamak bir hayal olacaktır. İstatistik yıllığına göre ebe hemşire toplam çalışan sayısı 290 bin 350 kişidir. OECD ortalaması 100 bin kişiye düşen hemşire ebe sayısı olan 1002’ye ulaşabilmek için sisteme dahil olması gereken sayı 817 bin 221’dir. Ülke nüfusunun hiç artmadığı, bakanlığın yıllık 40 bin hemşire ebe ataması yaptığı varsayıldığında OECD ortalamasının yakalanması ancak 13 sonrasında mümkün olabilecektir. Sağlık çalışanları yoğun iş yükü altında ezilmeye devam edecektir.”
